Запекот е честа појава. Повеќето луѓе имале запек во одреден период од нивниот живот, но и покрај тоа што запекот може да донесе болка и фрустрации, малкумина зборуваат за овој проблем. Жените многу почесто страдаат од запек отколку мажите, а исто така често се појавува и кај повозрасните луѓе.
За среќа, во повеќето случаи запекот е само привремен и едноставните промени во начинот на живеење (основно во исхраната) можат да го отстранат овој непријатен проблем.
Запекот предизвикува подуеност на стомакот, но може да ви донесе и болка, фрустрации и нервоза
Што е запек?
Запекот е нередовно и отежнато празнење на цревата, тврда и оскудна столица и појава на чувство на недоволно празнење на цревата.
Кога ќе се каже нередовно празнење на цревата, многумина се прашуваат што точно значи тоа. Факт е дека кај различните луѓе периодот помеѓу празнењата е различен. Некои луѓе имаат потреба за празнење 3 пати неделно, а некои 2-3 пати дневно. Проценето е дека 95% од луѓето извршуваат од 3 до 21 празнења на цревата неделно и тоа се смета за нормално.
Од медицинска гледна точка, запекот се дефинира како помалку од 3 празнења на цревата неделно.
Симптоми
Симптомите на запек вклучуваат:
- помалку од три празнења на цревата неделно;
- тврда столица;
- тешкотии при празнењето;
- чувство на недоволно празнење на цревата.
Се смета дека имате запек ако кај вас се појавиле барем 2 од овие симптоми во период од 3 месеци. Исто така, запекот може да предизвика подуен стомак, повраќање и болки во стомакот кои исчезнуваат по празнењето на цревата.
Веднаш треба да стапите во контакт со доктор ако:
- имате силна болка во стомакот;
- имате крвава столица;
- чувствувате ректална болка;
- по запекот се појавува дијареја, затоа што тоа е знак на синдром на нервозни црева;
- остварите значителна загуба на телесна тежина;
- за 3-4 дена само еднаш почувствувате потреба за празнење на цревата и покрај тоа што сте го промениле начинот на исхрана и вежбате почесто.
Причини за појава на запек
Најчести причини за појава на запек се:
- недоволно внесување на течности или дехидратација;
- недоволна консумација на храна богата со растителни влакна;
- отсуство на физичка активност;
- синдром на нервозни црева;
- промени во начинот на живот (диета, патување, бременост и сл.);
- стрес;
- игнорирање на потребата за празнење на цревата или одложување на празнењето;
- честа употреба на лаксативи;
- болести на тироидната жлезда (хипотироидизам), Паркинсонова болест, висок крвен притисок, депресија, хемороиди;
- одредени лекови.
Како да си помогнете?
Во повеќето случаи доволни се едноставни промени во исхраната и начинот на живот за да се подобри состојбата и да исчезнат непријатните симптоми на запек. Но, ако таквите промени не ја подобрат состојбата, понекогаш потребен е и медицински третман и примање на лаксативи.
Еве што можете да направите сами за да си помогнете:
- Консумирајте храна богата со растителни влакна. Најдобри извори на растителни влакна се: овошјето (јаболка, црни сливи, круши, кајсии, портокали, банани), зеленчуците (домати, брокули, спанаќ, карфиол, моркови), мешунките и житарките.
- Внесувајте помалку шеќер. Луѓето кои консумираат повеќе шеќер почесто страдаат од запек. Ограничете го консумирањето на шеќер, сладолед и слатки.
- Вежбајте редовно. Пешачете неколку пати во денот по 10-15 минути и ќе ја подобрите работата на дигестивниот систем. Ако сте физички активни, насочете се кон аеробик вежби, трчање, пливање или танцување. Се смета дека одредени јога пози ги олеснуваат симптомите на запек.
- Пијте доволно течности. Колку течности треба да пие едно лице зависи од многу фактори како пол, возраст, здравје, физичка активност и други фактори од околината, но општо прифатено е дека треба се консумираат 8 чаши вода секој ден. Ограничете го консумирањето на кофеин (кафе, газирани сокови), затоа што кофеинот може да предизвика дехидратација.
- Не ја игнорирајте потребата за празнење на цревата. Колку повеќе чекате, толку повеќе вода се апсорбира од столицата и таа станува потврда. Се разбира, кога немате пристап до тоалет ќе мора да одложите, но посетете тоалет при првата можност.
- Избегнувајте ги строгите диети. Многу девојки се изгладнуваат со цел да ослабат и тоа може да предизвика нарушување на работата на дигестивниот систем. Избегнувајте ги диетите кои не вклучуваат храна богата со растителни влакна.
Домашни лекови
- Мед и топла вода. Измешајте една супена лажица мед во топла вода и испијте ја смесата наутро.
- Лимон и топла вода. Се смета дека и мешавината од сок од лимон и топла вода помага против запек.
- Сусам и ленено семе. Измешајте малку сусам и ленено семе и изедете ги.
- Сончогледово масло. Многумина тврдат дека сончогледовото масло им помага при запек. Консумирајте 2-3 лажици масло дневно.